Ιατρική μετάφραση είναι η μετάφραση των εγγράφων που έχουν να κάνουν με τις κλινικές μελέτες (Πρωτόκολλα, Έντυπα Συναίνεσης (ICFs), Έντυπα Ενημέρωσης Ασθενών), με τις σχέσεις με τις ρυθμιστικές αρχές (ΠΧΠ, ΦΟΧ), ή εγγράφων που αφορούν την προβολή φαρμακευτικών προϊόντων, με την εκπαίδευση προσωπικού φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Επίσης, είναι η μετάφραση εξετάσεων ασθενών, εγχειριδίων ιατρικών μηχανημάτων, και γενικά οποιουδήποτε εγγράφου σχετίζεται με την υγειονομική περίθαλψη. Δύο ακόμη κλάδοι της ιατρικής μετάφρασης είναι η μετάφραση που αφορά καλλυντικά προϊόντα και η μετάφραση που αφορά κτηνιατρικά προϊόντα.
Καθώς άπτεται της υγείας, ο τομέας των ιατρικών και φαρμακευτικών μεταφράσεων απαιτεί απόλυτη ακρίβεια, ενημέρωση και εξοικείωση με το αντικείμενο και τη σχετική ορολογία αλλά και τον γενικότερο τρόπο διατύπωσης.
Προκλήσεις Ιατρικής Μετάφρασης
- Η προφανής δυσκολία στην ιατρική μετάφραση είναι η γνώση και εμπειρία στη χρήση της ορολογίας, η οποία είναι πολύ απαιτητική και πολύπλοκη, που πρέπει να αποδίδεται κάθε φορά με απόλυτη ακρίβεια αφού η παραμικρή παρερμηνεία μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στο αποτέλεσμα.
- Μια άλλη δυσκολία είναι η σωστή χρήση της ελληνικής (ή αγγλικής, ανάλογα με τις ανάγκες) γλώσσας. Ειδικά η ελληνική γλώσσα, χάρη στον πλούτο της, παρέχει στο χειριστή της πληθώρα επιλογών εξ ου και η δυσκολία της επιλογής.
- Ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, αφορά τις μεταφράσεις που σχετίζονται με τον φαρμακευτικό κλάδο. Απαιτείται η γνώση χημικής ορολογίας και στοιχειώδεις γνώσεις βιολογίας για να αποδοθούν σωστά οι διάφοροι όροι που αφορούν φάρμακα.
- Συχνά, ακόμη και ο έμπειρος μεταφραστής δεν αρκεί για την μετάφραση ενός μεγάλου ιατρικού κειμένου, όπως είναι τα πρωτόκολλα κλινικών μελετών.
- Οι απαιτήσεις της ιατρικής μετάφρασης καθιστούν σχεδόν αδύνατον στον μεταφραστή να ασχοληθεί με άλλους τομείς αν θέλει να αποδώσει με αξιώσεις σε αυτόν τον τομέα. Για την καλή μετάφραση, δηλαδή, απαιτείται εξειδίκευση.
Δυσκολίες Ιατρικής Μετάφρασης
Ο εξειδικευμένος τομέας της ιατρικής μετάφρασης παρουσιάζει ορισμένες προκλήσεις που ένας έμπειρος επαγγελματίας της γλώσσας είναι σε θέση να υπερνικήσει:
- Ιατρική Ορολογία: Η ιατρική ορολογία έχει ελληνικές και λατινικές ρίζες. Ασφαλώς το γεγονός ότι η μητρική μας γλώσσα είναι η ελληνική βοηθάει, αλλά η δυσκολία παραμένει, που καθιστά απαραίτητη τη συνεχή ενασχόληση και καλλιέργεια της γνώσης. Παράλληλα, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης, προκύπτουν συνεχώς νέοι όροι, που καθιστούν απαραίτητη την παρακολούθηση των θεμάτων. Επιπλέον, λοιπόν, της πλούσιας βιβλιοθήκης (ηλεκτρονικής και φυσικής) σε ιατρικά λεξικά αλλά και την πρόσβαση σε διαδικτυακούς πόρους ο μεταφραστής οφείλει να ενημερώνεται και να ανανεώνει τις γνώσεις του συνεχώς ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει τις απατήσεις των ιατρικών κειμένων.
- Συγγραφική Ικανότητα: Το ύφος των ιατρικών κειμένων διαφέρει αισθητά από κείμενο σε κείμενο: ενώ στα Πρωτόκολλα Κλινικών Μελετών το ύφος πρέπει να είναι δόκιμο και επιστημονικό, στα Ημερολόγια Ασθενών ή τα Έντυπα Συναίνεσης απαιτείται πιο εκλαϊκευμένη γλώσσα, κατανοητή από τους ασθενείς. Επομένως ο μεταφραστής θα πρέπει να έχει την ικανότητα πέρα από την άρτια μετάφραση να προσαρμόζει το ύφος του κειμένου στο κοινό στο οποίο απευθύνεται. Είναι πολύ σημαντικό, ο αναγνώστης να μπορεί να διαβάσει απρόσκοπτα το κείμενο, και να το κατανοεί, ανάλογα με το επίπεδο γνώσης του αντικειμένου.
- Συντομογραφίες: Ένα άλλο ζήτημα για τους μεταφραστές που ασχολούνται με την ιατρική μετάφραση είναι οι συντομογραφίες. Δύο είναι τα διλήμματα που προκύπτουν: το πρώτο είναι το αυτονόητο: πώς μεταφράζονται, γιατί ορισμένες φορές πρέπει να μεταφραστούν. Το δεύτεροo: πρέπει να μεταφραστούν; Πολλές φορές, όταν η μετάφραση γίνεται από τα αγγλικά στα ελληνικά, χρησιμοποιούνται και στην ελληνική γλώσσα τα αγγλικά αρχικά και δεν συνηθίζεται η ελληνική μετάφραση.
Πώς τις αντιμετωπίζουμε
- Εξειδίκευση: Όλες αυτές οι δυσκολίες της ιατρικής μετάφρασης καθιστούν απαραίτητη την εξειδίκευση: προκειμένου να είναι καλός επαγγελματίας ο ιατρικός μεταφραστής πρέπει να ασχολείται αποκλειστικά με το αντικείμενο αυτό. Αυτό δεν είναι δυνατόν για τους περισσότερους μεταφραστές, για βιοποριστικούς λόγους. Στη Lectio Translations είχαμε την ευκαιρία να εξειδικευθούμε αποκλειστικά στις ιατρικές μεταφράσεις από το 1996 και να λειτουργούμε με μια αυστηρά επιλεγμένη μικρή ομάδα μεταφραστών οι οποίοι είναι εξοικειωμένοι με την ιατρική ορολογία.
- Καλοί χρήστες της γλώσσας: Μια σημαντική παράμετρος είναι η χρήση της ελληνικής γλώσσας, η οποία, χάρη στον πλούτο της, προσφέρει πολλές επιλογές, όχι όλες κατάλληλες για τα ιατρικά κείμενα. Ο καλός ιατρικός μεταφραστής διαθέτει την εμπειρία και τη γνώση τόσο στη χρήση της ιατρικής ορολογίας αλλά και στη χρήση ελληνικής γλώσσας. Το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την Lectio Translations.
- Χρησιμοποιούμε επίσημες ορολογίες, συνταγολόγια, και την Φαρμακοποιία: ενώ γενικότερα στη διατύπωση παρέχονται επιλογές, προκειμένου να διευκολύνεται η έγκριση των φαρμακευτικών προϊόντων, ορισμένοι όροι πρέπει οπωσδήποτε να μεταφράζονται με συγκεκριμένο τρόπο που επιβάλλεται από συγκεκριμένους φορείς. Στη Lectio Translations γνωρίζουμε την ανάγκη αυτή, και φροντίζουμε πάντα να συμμορφωνόμαστε με τις επίσημες ορολογίες.
- Συνεργαζόμαστε με ιατρούς: κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα την ορθή και συνήθως χρησιμοποιούμενη ορολογία από τους ίδιους του ιατρούς, τους οποίους φροντίζουμε να συμβουλευόμαστε ανάλογα με την ειδικότητά τους.
- Συνεργαζόμαστε με άλλους ειδικούς, όπως στατιστικολόγο: ειδικά στη μετάφραση των Πρωτοκόλλων Κλινικών Μελετών, απαιτείται η βαθιά γνώση της ορολογίας της στατιστικής. Την ανάγκη αυτή καλύπτουμε με τη μετάφραση από ειδικό στατιστικολόγο.
- Συνεργαζόμαστε με τον πελάτη μας (αφορά μεγαλύτερης έκτασης μεταφράσεις όπως των Πρωτοκόλλων Κλινικών Μελετών): καθώς στην ελληνική γλώσσα μπορεί να υπάρχουν περισσότερες της μίας επιλογές ορολογίας, όλες ορθές, στην αρχή κάθε συνεργασίας, αποστέλλουμε στους πελάτες μας το προτεινόμενο από εμάς γλωσσάρι για έλεγχο ώστε να εξαλείφονται τα ενδεχόμενα ζητήματα στη μετάφραση, που έχουν αποκλειστικά να κάνουν με την προτίμηση του πελάτη.
